Wat is het fenomeen van Raynaud?
Bij het fenomeen van Raynaud vernauwen de kleine bloedvaten in de vingers en tenen in bepaalde situaties. De bloedstroom wordt belemmerd waardoor de vingers en tenen verkleuren en pijn gaan doen. Het fenomeen treedt op in korte aanvallen. Een aanval wordt meestal uitgelokt door kou of hevige emoties. Ook het werken met trillende voorwerpen, zoals een boormachine, kan een aanval uitlokken.
Tijdens een aanval kleuren de vingers/tenen eerst wit. Na enkele minuten neemt de doorbloeding weer toe en kleuren de vingers/tenen blauw en daarna rood. De vingers/tenen voelen koud aan, het gevoel is verminderd en er kan hevige pijn optreden. Vervolgens ontstaat er een tintelend gevoel en kan men last krijgen van een zwelling en nog meer pijn. Klachten komen voornamelijk voor in de vingers en tenen maar kunnen ook optreden in het puntje van de neus of de oren.
Lees meer
Lees minder
Welke zijn de oorzaken?
Het fenomeen van Raynaud kan voorkomen bij gezonde personen maar kan ook een symptoom zijn van een andere aandoening.
Bij de primaire vorm ontstaat het fenomeen op zichzelf en niet als gevolg van een andere aandoening. Er wordt dan ook wel gesproken over de ziekte van Raynaud. Bij de secundaire vorm zijn de aanvallen een symptoom van een andere aandoening. Het gaat dan om reumatische aandoeningen of vaataandoeningen zoals ondermeer:
- systemische lupus erythematodes;
- sclerodermie;
- syndroom van Sjögren;
- reumatoïde artritis;
- atherosclerose;
- vaatontstekingen.
Het fenomeen van Raynaud kan ook optreden bij het gebruik van bepaalde geneesmiddelen zoals bètablokkers.
Lees meer
Lees minder
Wat kan ik er zelf aan doen?
- Rook niet. Roken kan je klachten verergeren of uitlokken.
- Vermijd stress.
- Kou kan een aanval uitlokken. Kleed je warm aan en houd je handen en voeten warm. Draag handschoenen en warme sokken.
- Bepaalde geneesmiddelen kunnen de ziekte van Raynaud veroorzaken of verergeren. Bespreek met je arts of de geneesmiddelen die je neemt een aanval kunnen uitlokken.
Lees meer
Lees minder
Wanneer ga ik best naar de huisarts?
Raadpleeg je arts bij symptomen die kunnen wijzen op het fenomeen van Raynaud.
Lees meer
Lees minder
Fenomeen van Raynaud
Verblijf zo veel mogelijk in warme ruimtes.
Bescherm in de eerste plaats je vingers en tenen tegen de koude:
- Draag handschoenen, doe ze aan voordat je naar buiten gaat.
- Zorg dat je altijd handschoenen bij heeft als je naar het grootwarenhuis gaat voor het geval je de koelruimtes bezoekt.
- Vermijd het aanraken van koude voorwerpen voor je naar buiten gaat.
- Pak je goed in voor je naar buiten gaat. Draag sjaal, muts, kap,... . Meerdere lagen kledij over mekaar zijn geen overbodige luxe.
- Draag warme sokken en warme schoenen. Vermijd het dragen van sportschoenen.
- Verwarm koude handen en voeten met een kersenpitkussen of een verwarmend gelkussen (coldhotpack), verkrijgbaar bij je apotheker.
- Smeer handen en voeten in met een neutrale vette zalf om ze te beschermen.
Daarnaast kunnen een aantal andere tips zeker nuttig zijn:
- Stop met roken. Het roken van een sigaret doet de temperatuur in de vingertoppen dalen.
- Vermijd zoveel mogelijk het gebruik van koffie.
- Drink geen koude dranken.
- Blijf in beweging: bewegen verbetert de bloeddoorstroming en werkt ontspannend.
- Probeer je stress onder controle te houden. Stress kan vaatkramp uitlokken.
- Probeer erachter te komen wat bij je de aanvallen uitlokt. Dan kun je proberen die situaties te vermijden.
- Een aantal geneesmiddelen waaronder Bèta-blokkers, ergotamine en triptanen (gebruikt bij migraine) kunnen een aanval uitlokken.
Lees minder
Lees meer